Myanmar (voorheen Birma) is, gerekend in totale oppervlakte, net iets groter dan Frankrijk en ruim vijftien keer Nederland. De landsgrens van 4.000 kilometer lengte wordt met de klok mee gedeeld met Bangladesh, India, China, Laos en Thailand. U vindt hieronder uitgebreide reisinformatie over het reizen in Myanmar.
In de tijd voor Christus vestigden de Mon zich in een gebied dat ze Suvarnabhumi – het gouden land – noemden. Dat gebied strekte zich uit over grote delen van Cambodja, Thailand en de delta van Myanmar. De Pyu, die vanaf het Tibetaanse plateau naar Myanmar trokken, stichtten in de eerste eeuw voor Christus enkele stadstaten in centraal Myanmar. Hiervan zijn nog enkele restanten te vinden in Hanlin nabij Shwebo. Aan de grens met het hedendaagse Bangladesh groeide Arakan uit tot een imposant koninkrijk. Zelf beweren de Arakanezen dat hun koninkrijk al dateert uit de zesde eeuw voor Christus. Wetenschappelijk bewijs is hiervoor niet geleverd, maar vast staat wel dat in de vijftiende eeuw na Christus de hoofdstad Mrauk U een van ’s werelds belangrijkste handelscentra was.
De Bamar migreerden pas ergens in de achtste eeuw vanuit het oostelijk deel van de Himalaya naar Myanmar. Bagan vormde in de elfde eeuw na Christus het ‘eerste Birma’. Bagan hield ruim twee eeuwen stand totdat de Mongoolse veldheer Kublai Khan in 1287 het land binnenviel. Die invasie was van korte duur, maar zorgde wel voor een versnippering van de macht. De al gememoreerde Arakanezen bouwden in het westen aan hun imperium, terwijl de Shan het noordelijk deel van Myanmar in hun bezit namen en het koninkrijk van Inwa (nabij Mandalay) stichtten. De overgebleven Birmanen vormden een bufferzone in het centraal gelegen Taungoo. Terwijl de Mon het zuiden beheersten met Bago als hoofdstad.
Met koning Bayinnaung ontstond het ‘tweede Birma’. In de zestiende eeuw slaagde hij er met de assistentie van Portugese huurlingen in om de Mon te verdrijven en bezette hij zelfs Ayuthaya, de toenmalige hoofdstad van Thailand. Hij wist een groot deel van het land te verenigingen. Na zijn dood in 1581 raakte het rijk wederom in verval. Een standbeeld van Bayinnaung staat heden ten dage nog steeds recht overeind in de grensstad Tachilek met zijn stoere blik gericht op Thailand.
In 1752 ontstond het ‘derde Birma’ met de Konbaung Dynastie onder de bloedige leiding van koning Alaungpaya. Ook de traditie dat iedere koning zijn eigen hoofdstad moest hebben, raakte in zwang. In de periode van 1752 tot 1885 waren dat respectievelijk Shwebo, Sagaing, Inwa, Amarapura en tot slot Mandalay.
Inmiddels waren ook de Britten vanuit India binnengedrongen. De Anglo-Birmese oorlogen in 1824, 1853 en 1885 resulteerden in een volledige Britse overheersing. Rangoon (tegenwoordig Yangon) verving Mandalay als hoofdstad en de laatste koning van Myanmar, Thibaw werd verbannen naar India.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog stichtte Bogyoke Aung San, de vader van Aung San Kuu Kyi, het Birmese Nationale Leger. Aanvankelijk stond zijn leger aan de kant van Japan. Met een toename van de wreedheden van de Japanse ‘bevrijder’ op onschuldige Birmese burgers kwam het besef dat Japan met andere bedoelingen naar Myanmar was gekomen. Het Birmese leger koos vervolgens de zijde van de Geallieerden. Myanmar mocht zich na afloop van de oorlog gaan voorbereiden op de onafhankelijkheid.
De oprichting van het onafhankelijke en democratische Myanmar zou Bogyoke Aung San niet meer meemaken. Bogyoke Aung San werd samen met zes anderen tijdens een parlementszitting doodgeschoten door de militaire gezaghebber U Saw. In 1948 werd Myanmar onafhankelijk. Vanaf het begin werd het land verscheurd door onderlinge twisten. Veel etnische minderheden eisten hun eigen staat op en in de Noordelijke Shan State kwam het tot gevechten met de Chinese Kuomintang van Chiang Kai-shek. Mede met behulp van de CIA werd de strijd tegen het Communistische bewind op het grondgebied van Myanmar voortgezet. De militaire bevelhebber Ne Win, die aanvankelijk samen met Boyoke Aung San de vrijheidstrijd was aangegaan, trad hard op in de probleemgebieden. Dit alles leidde uiteindelijk tot een staatsgreep in 1962. Vanaf dat moment maakte de democratie plaats voor een militaire dictatuur die nog steeds voortduurt.
In de afgelopen decennia heeft de regering een aantal belangrijke wijzigingen doorgevoerd. De meeste plaatsaanduidingen kregen de prekoloniale naam terug. Zo werd Rangoon veranderd in Yangon, Pagan in Bagan en de Irrawaddy rivier in Ayeyarwady. Ook de naam van het land veranderde van Birma in Myanmar. Tevens besloot de regering om op 6 november 2005 om exact 6.37 uur in de ochtend Naypyidaw – gelegen in centraal Myanmar – uit te roepen tot hoofdstad van het land.
In Myanmar wonen circa 48 miljoen mensen. Slechts 33 procent van de bevolking woont in stedelijke agglomeraties, waarvan Yangon met zo’n 6 miljoen en Mandalay (en nog steeds heeft u in beide plaatsen het gevoel dat u in een groot dorp bent) met ruim 1 miljoen de grootste zijn. In tegenstelling tot veel andere landen in de regio is er geen sprake van een grote instroom naar de steden. Ruim driekwart van de bevolking is aangewezen op de landbouw.
De bevolking van Myanmar wordt officieel onderverdeeld in acht groepen, namelijk: Bamar (68%), Shan (9%), Kayin of Karen (7%), Rakhaing of Arakanees (4%), Chinees (3%), Mon (2%), Kachin en Kayin. Binnen deze acht groepen onderscheidt de regering in totaal 67 etnische groepen. De indeling van het land in staten en divisies correspondeert min of meer met de belangrijkste bevolkingsgroep die er leeft. De meeste Birmanen (Bamar) wonen in de divisies Yangon, Bago, Ayeyarwady (Irrawaddy), Mandalay, Sagaing (waar ook de Naga wonen die nauw verwant zijn met hun Indiase soortgenoten) en Tanintharyi, welke de langwerpige zuidelijke grens vormt met Thailand. De namen van de staten komen overeen met de hoofdbevolking. In Shan State vormen de Shan de grootste bevolkingsgroep. Hetzelfde geldt voor de andere staten: Mon, Chin, Kayah, Kayin, Rakhaing en Kachin.
De diversiteit van de inwoners komt met name tot uitdrukking in de traditionele feesten. In de week van 10 januari vieren honderdduizenden inwoners van Kachin State de Manau in Myitkyina. Het feest wordt zelfs bezocht door verwanten uit Thailand, India en China. In het dagelijkse leven hebben de meeste etnische groepen zich aan de Birmese levensstijl aangepast.
Om eventuele verwarring te voorkomen is het handig te weten dat met Birmezen en Birmese alle inwoners van Myanmar, oftewel Birma, worden bedoeld. Birmanen en Birmaanse hebben uitsluitend betrekking op de hoofdbevolkingsgroep.
Het boeddhisme is de staatsreligie in Myanmar. Ruim 80 procent van de bevolking is boeddhist. Het christendom is vertegenwoordigd in gebieden die door Amerikaanse missionarissen werden bezocht. Dit is het geval geweest in Kachin, Mon, Kayin en Kayah State. Het Moslim geloof beperkt zich tot een minderheid in Rakhaing State: de Rohingya. Deze groep wordt zwaar onderdrukt. Officieel wordt hun status niet erkend door de Birmese regering. In de staat Rakhaing waar ze woonachtig zijn, leven ze in onmin met de Boeddhistische meerderheid.
In Nagaland, een gebied dat gelegen in is in het westelijke deel van de Sagaing divisie, wonen de Naga’s. Hun leefgebied overstijgt Myanmar en omvat een deel van de Indiase deelstaat Assam. De Naga’s zijn overtuigde animisten.
En daarmee is gelijk de belangrijkste geloofstroming van Myanmar aangestipt. Vrijwel alle Birmezen hebben een bijzondere band met wat zij ‘nats’ oftewel geesten noemen. Tal van rituelen, zoals offerfeesten, staan in het teken van het goed stemmen van de geesten. Deze vorm van animisme stamt uit het preboeddhistische tijdperk en is springlevend in Myanmar. Veel huizen zijn gedecoreerd met tal van relikwieën, zoals de onbewerkte kokosnoot met een rode tulband: de Eindwin-Min Mahagari (god van de Grote Berg die in het huis woont). Het bijwonen van een van de vele ‘nat’ festivals behoort onmiskenbaar tot een van de hoogtepunten van een reis naar Myanmar.
Ook hiervoor geldt: de ontwikkeling gaat snel, het land opent zich. Mede aan de hand van reacties van onze reizigers stellen we de informatie steeds bij (uw vers-van-de-pers-reacties zijn meer dan welkom). De informatie over communicatie is nu als volgt:
U mag uw mobieltje natuurlijk gewoon meenemen, u kunt deze echter niet gebruiken voor telefoongesprekken. Sommigen gebruiken de mobiel bijvoorbeeld als wekker; om die reden kunt u deze gerust meenemen. En als u het land weer uit bent kan het prettig zijn weer even contact te hebben met de achterblijvers. Maar: als u What’s App heeft, dan komt uw mobieltje heel goed van pas, zie hieronder.
SIM-cards zijn mogelijk, het is echter schreeuwend duur. U betaalt voor ongeveer 3 weken zo rond de USD 120, plus de zeer hoge kosten om naar het buitenland te bellen.
Praktisch alle hotels hebben wifi. De ene keer heeft u probleemloos toegang, de andere keer zal het zo zijn dat u probeert verbinding te krijgen en dat het dan toch niet lukt. Het betekent dus dat e-mailen wel steeds gebruikelijker wordt, maar niet altijd lukt. Internetcafé’s zijn er niet veel, de hotels hebben meestal wel een paar computers staan voor hun gasten (wordt businesscentre genoemd), we merken dat men er vaak vanuit gaat dat gasten een tablet meenemen (dit is geen advies van ons, u moet het zelf weten als u daarmee rond wilt sjouwen). Probeert u het ter plekke gewoon, u merkt het dan wel. Wees niet afhankelijk van berichten van het thuisfront, dat levert stress op, waarmee u niets opschiet. Als u reist in Myanmar moet u op dit moment direct contact met het thuisfront maar gewoon uitsluiten (om te voorkomen dat u of de thuisblijvers ongerust worden), lukt het wel dan is dat meegenomen.
What’s App:
U kunt, als er internetverbinding is, ook ‘What’s app’ gebruiken, vele klanten bevelen dit inmiddels aan.
Als er echt iets is, dan kunt u ons bereiken via onze agent. Wij hebben dan, indien dat nodig is, contact met het thuisfront (stuurt u geen e-mail of What’s app, buiten kantooruren zien we deze niet altijd). Ook andersom: laat u onze (nood)nummers bij het thuisfront achter. Wij kunnen u snel bereiken voor het geval er echt iets aan de hand is.
Het Birmaans is de officiële taal van Myanmar. Het is een bijzonder lastige taal om te leren. Als toerist bent u aangewezen op het Engels. In Myanmar is slechts een beperkte kennis van het Engels aanwezig. Daarnaast bestaan er tientallen dialecten die door de vele bevolkingsgroepen van Myanmar worden gesproken. Mocht u Thais spreken, dan kunt u redelijk uit de voeten komen in Shan State. De taal van de Shan is nauw verwant aan het Thais. In Kachin State spreken de zes etnische bevolkingsgroepen eigen dialecten. Echter de meeste Kachin spreekt naast het Birmaans ook het geromaniseerde Jingphaw.
Het verdient aanbeveling om enkele woorden als hallo en dankjewel in het Birmaans onder de knie te kijgen. ‘Mingalabar’ oftewel hallo en ‘Sjesoebee’ wat dankjewel betekent. ‘Sjesoetimbadee’ of hartelijk bedankt is de meest beleefde vorm. De Birmezen zullen uw Birmaans bijzonder waarderen.
In Myanmar is het 4 ½ uur later (tijdens de wintertijd is het 5 ½ uur later).
Deze informatie kan zonder voorafgaande aankondiging wijzigen, u dient deze dus altijd te verifiëren. Deze visuminformatie geldt voor houders van een Nederlands paspoort.
Uw paspoort dient geldig te zijn tot na een half jaar na binnenkomst in Myanmar.
Het verkrijgen van een visum voor Myanmar:
Er zijn drie mogelijkheden:
1.Via de website van de ambassade in Myanmar
Dit is het makkelijkst, goedkoopst en snelst. Let op: alleen als u via Yangon, Mandalay of Nay Pyi Taw het land binnenkomt! Komt u via een andere plaats binnen, dan moet u het vooraf bij de ambassade regelen, zie punt 2.
Het websiteadres, waarop u uw visa kunt regelen: https://evisa.moip.gov.mm/
U kunt alleen betalen met een creditcard. Heeft u geen creditcard, dan kunnen wij het voor u doen. Het is voor ons een extra ‘klus’, we rekenen daar € 40 per persoon voor. Schrijft u dit dan op het boekingsformulier bij Opmerkingen.
Toelichting invullen aanvraag:
Visa type: tourist visa.
Port of entry: Yangon.
Occupation: als u de Engelse term niet kent of onduidelijk is: vul Manager in.
Adress in Myanmar: Hotelnaam in Yangon (alleen naam van het hotel en plaatsnaam Yangon is voldoende, adres hoeft niet).
Visa type: Tourist via (usd 50.00).
Are you traveling with package tour? Yes.
Agency name: EPG Travel.
Agent contact number: 00 951 371 935-6
Het visum is 90 dagen geldig vanaf de datum van uitgifte. Vraagt u daarom uw visum niet te vroeg aan. Wanneer u de aanvraag tussen de anderhalf en een maand voor vertrek opstart, bent u nog ruim op tijd en weet u zeker dat uw visum nog geldig is wanneer u op reis gaat.
Kinderen: hiervoor moet eveneens apart een visum worden aangevraagd/formulier ingevuld.
2.Bij de ambassade in Brussel
Nederland heeft geen ambassade, de dichtstbijzijnde is in Brussel. U kunt er uiteraard zelf naar toe rijden (en weer ophalen).
3.Via een visumdienst
Handiger is het (voor de meeste reizigers) om het visum te laten regelen door een visumbureau. Er zijn diverse visumbureau’s, één daarvan is Visumdienst in Breda, daar hebben wij goede ervaringen mee, maar het is aan u om een ander bureau te kiezen. Wij regelen uw visum niet (wij zouden uw documenten dan ook naar een visumbureau sturen, allemaal extra verzendingen per post, dat moet u niet willen).
De kosten: € 25 pp voor het visum, rond de € 60 pp voor de bemiddelingskosten van de Visumdienst en rond de € 10 per groepje voor het aangetekend verzenden (dus niet pp). Voor de laatste prijsinformatie: kijkt u op de site of gaat u eens bij een andere visumdienst kijken.
Houdt u er rekening mee dat u zelf verantwoordelijk bent voor het op tijd verkrijgen van uw visum.
Twee keer per week rijdt een medewerker van de visumdienst naar de ambassade in Brussel. Bij de volgende rit kan men uw paspoort weer mee terug nemen. De visumaanvraag bij de ambassade duurt in principe 3 werkdagen. Let op, het kan altijd onverwachts langer duren, dus regelt u het visum tijdig, regel het minimaal 3 weken voor vertrek.
Gegevens Visumdienst in Breda:
Visumdienst, Hazeldonk 6025, 4836 LA Breda
Visumdienst, Postbus 4786, 4803 ET, Breda
Er kan in de belangrijkste plaatsen (waar toeristen komen dus) bij zgn. ATM-geldmachines gepind worden, u ontvangt de lokale munt Kyatts (spreek uit: tsjaat). Bekijkt u op internet wat de koers is op het moment dat u gaat reizen; een goede website is: www.oanda.com/currency/converter/. U kunt in principe pinnen, maar checkt u eerst met uw bank om teleurstellingen te voorkomen. Volgens ons en onze klanten kunt u (meestal) pinnen met de volgende kaarten: Visa, MasterCard, Maestro en Cirrus. Bij de volgende banken is pinnen nog niet mogelijk: AZ Bank, ING Bank, TSB Bank, Bank of Scotland en Lloyds Bank. U kunt maximaal Kyat 1.000.000 pinnen. U ontvangt kyatts.
Er zijn in iedere plaats van enige omvang geldmachines (pinautomaten). Wel een opmerking: er zijn er per plaats nog niet zoveel, bijvoorbeeld Nyaung Shwe (bij het Inle Lake) is er slechts 1 (en als die het niet doet heeft u niets). Bovendien zijn er ATM-geldmachines op de meeste luchthavens (in ieder geval de internationale: Yangon, Mandalay, Bagan, maar ook de luchthaven van Heho). Let op: niet alle geldmachines doen het, soms moet u van de een naar de ander.
Tip: pin een het maximale bedrag per keer, er is een vaste (en fikse) fee van ongeveer € 5 per keer (op de luchthavens is een maximum van ongeveer € 20 en dan tikt die fee wel behoorlijk aan).
En: de kleinste coupure die u kunt pinnen is: 1000 Kyatt (minder dan een euro, maar dit rekent makkelijk). Voor fooitjes hier en daar is dat toch wel veel, bij banken kunt u echt kleine coupures verkrijgen (toch handig om toch even naar een bank te gaan en een voorraadje in te slaan).
Amerikaanse dollars (USD) heeft u toch echt nodig: een aantal restaurants wil in USD betaald worden. Bovendien zijn de zone-fees (diverse historische gebieden vragen een fee, u krijgt een lijst mee op reis) altijd in USD. Neemt u dus ook cash-geld mee voor het geval u niet kunt pinnen of in een afgelegen gebied bent. Met USD kunt u bijna overal ook ter plekke betalen (vaak staat de prijs in Kyats en in USD, ook zelfs op marktjes).
Euro’s: U kunt gewoon euro-biljetten meenemen, bij lokale banken kunt u die wisselen. Op praktisch alle luchthavens (sowieso de internationale) zijn zgn. money-changers; u kunt hier al geld wisselen (Euro of USD). De Euro- en USD-biljetten moeten er als nieuw uitzien (nieuwe USD-biljetten zijn alleen bij GWK-kantoren te verkrijgen in Nederland, voor nieuwe Euro-biljetten kunt u gewoon naar in Nederland pinnen).
Deze worden beperkt geaccepteerd, steeds meer hotels raken hier vertrouwd mee (met name Visa en MasterCard). Maar gaat u er toch nog maar niet echt van uit, houdt u het op pinnen en cash, zie hierboven.
Samenvattend wat u mee zou moeten nemen: voor ongeveer tweederde aan de geschatte uitgaven cash geld, de rest kunt u pinnen (voert uw reis langs vele niet-toeristische gebieden, dan moet u de verhouding anders zijn).
Buiten het feit dat de infrastructuur op veel plaatsen te wensen overlaat, valt er zoveel te zien, dat het raadzaam is om op veel plaatsen langer te verblijven. Een verblijf van twee dagen in Mandalay is bijvoorbeeld veel te kort om ook maar een globale indruk te krijgen van het koninklijke achterland.
De beste reistijd loopt van medio oktober tot medio maart. In april zorgt de uitbundige viering van het Boeddhistische nieuwjaar voor veel spektakel. De regentijd is met name in de delta erg heftig. Er valt heel veel neerslag in Yangon en de delta. De neerslag in het noorden is gematigder, maar door de slechte infrastructuur is reizen in die periode in het algemeen een tijdrovende aangelegenheid.
Birmezen zijn feestgangers pur sang. Zelfs een begrafenis wordt aangegrepen om de bloemetjes eens flink buiten te zetten. Na het overlijden van een belangrijke monnik komt het lokale dorpsleven tenminste drie dagen vrijwel volledig tot stilstand. Rituele dansen en voorstellingen in een tent lijken geen einde te kennen. Het hele dorp is uitgerukt. Voor de kleintjes zijn er tal van kermisattracties. Er wordt naar hartelust gegokt.
Als we gidsen in het programma hebben opgenomen dan zijn dit regio-gidsen. In elk gebied krijgt u een andere gids. Praktisch altijd is dat als er een vlucht tussen zit. Sommige van onze klanten vinden het prettig om 1 gids te hebben gedurende de hele reis; dat kan ook, is uiteraard wel duurder; we vermelden dit er dan specifiek bij. .
De gidsen spreken Engels, maar niet altijd even vloeiend en verstaanbaar. Dat is het niveau hier. U moet echt wennen aan de uitspraak van het Engels. De ene gids heeft het op school (‘university’) geleerd, de ander heeft het zichzelf aangeleerd (middels ondertiteling van films).
U wordt naar de luchthavens gebracht. En dan mogen de chauffeur of gids niet verder. U loopt naar een balie van de airline waarmee u vliegt. U zult merken dat medewerkers vaak al naar u toekomen, uw ticket vragen en met uw bagage ‘aan de haal’ gaan. Niet schrikken, het gaat goed. Meestal gaat het zo: u staat in de rij voor de incheckbalie. Medewerkers komen al in de rij langs en vragen uw ticket, ze nemen meestal al de bagage over, enz. En dan denkt u misschien: wat gebeurt er, waar staat m’n bagage nu? Natuurlijk checkt u het, maar word niet nerveus. Meestal verzamelt men alle koffers ergens in een hoek en denkt u: als dat maar goed komt. Het oogt wat rommeliger, maar onze ervaring is: het komt goed.
Als u nog in de rij staat of nadat u uw instapkaart heeft ontvangen, dan krijgt u ook bij de meeste airlines een stickertje op uw borst geplakt. Dit is een sticker met het logo van de airline, per vlucht verschillend. U gaat de vertrekhal/-ruimte in (meestal 1 ruimte met verschillende deuren/gates); als er staat Gate 2 kan dat ook rustig Gate 1 worden. U moet dus wel even opletten. Er wordt in het Engels omgeroepen, maar dat is niet altijd goed te verstaan. Er wordt niet altijd het juiste vluchtnummer op het bord geschreven, soms gewoon niets. Hoe komt u dan op uw vlucht? Volg de ‘stickers’. Kijk om u heen wie van de Birmezen dezelfde sticker heeft en houd hem/haar in de gaten. Daarnaast is het handig om af en toe even te vragen aan een official bij de deur. Kortom: enige zelfredzaamheid is wel nodig, maar met deze wetenschap komt u er wel.
Binnenlandse vluchten vliegen niet altijd rechtstreeks van A naar B. Het kan zomaar gebeuren dat u een ‘ommetje’ maakt via andere plaatsen/ luchthavens; u doet er dan uiteraard langer over. Het is zoals het is.
Bekijk een voorbeeldreis van een rondreis Myanmar of een bouwsteen Myanmar.
